آیا آلرژی می‌تواند باعث خون دماغ شدن شود؟

آلرژن‌ها موادی هستند که باعث واکنش آلرژیک می‌شوند. برخی از آلرژن‌ها شامل گرد و غبار، غذا، گرده و سایر مواد هستند. آلرژن‌های محیطی داخل بینی را تحریک می‌کنند که می‌تواند باعث خون دماغ شدن شوند.

علل 

برای افرادی که از آلرژی فصلی رنج می‌برند، این خونریزی می‌تواند بسیار رایج باشد. و به دلیل آسیب عروق خونی در تیغه بینی درست در داخل بینی است.

این آسیب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• بافت مخاطی خشک در داخل بینی

• تحریک ناشی از تمیز کردن بینی، جراحات جزئی، یا سایر عوامل تحریک‌کننده

تشخیص 

نشانه آشکار آن خونی است که از بینی می‌آید که برای چند دقیقه ادامه می‌یابد و تا زمانی که اقدامی انجام ندهید متوقف نمی‌شود. در صورت لزوم، پزشک می‌تواند بافت بینی را بررسی کند تا تعیین کند که آیا علت مربوط به آلرژی است یا خیر.

درمان خونریزی 

معمولاً بسیار ساده است، اما چند دقیقه طول می‌کشد.

 در بزرگسالان

1. با نشستن شروع کنید، سر خود را کمی به جلو خم کنید، سپس بینی خود را درست زیر قسمت سخت بینی فشار دهید.

2. در حین تنفس از طریق دهان، بینی خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه فشار دهید. پس از آن، بررسی کنید که آیا خونریزی متوقف شده است. اگر نه، دوباره 10 دقیقه دیگر فشار دهید.

3. پس از قطع خونریزی، بینی خود را باد نکنید و تا چند روز از مصرف هر گونه داروی آلرژی خودداری کنید.

 در کودکان

ابتدا بررسی کنید که آیا جسمی در داخل سوراخ بینی وجود دارد یا خیر. اعمال فشار بهترین راه برای جلوگیری از خونریزی است، اما دستمال یا وسایل دیگر را در بینی قرار ندهید. اگر خونریزی بینی بیش از 30 دقیقه ادامه داشت، به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

چگونه از خونریزی بینی ناشی از آلرژی جلوگیری کنیم

با شناسایی علائمی که می‌تواند منجر به خونریزی بینی شود، شروع کنید. به عنوان مثال، اگر بینی به دلیل رطوبت کم خشک شده است، یک مرطوب کننده در اتاق قرار دهید تا رطوبت هوا را افزایش دهد. اگر از اسپری بینی استفاده می‌کنید، حتما از آن به درستی استفاده کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر اغلب خون دماغ می‌شوید یا در توقف خونریزی مشکل دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک بافت بینی را بررسی می‌کند تا علت خونریزی، میزان جدی بودن و اینکه آیا نیاز به درمان اضافی وجود دارد یا خیر را تعیین کند.

چرا بعد از کاهش وزن دچار ریزش مو می‌شوید؟

گاهی اوقات، کاهش وزن به بروز عوارض جانبی از جمله ریزش مو منجر می‌شود. ریزش موی ناشی از کاهش وزن، یک مشکل موقتی است و زمانی رخ می‌دهد که شما وزن خود را از طریق جراحی یا یک رژیم غذایی سخت و محدودکننده کاهش می‌دهید.

بدن به کمبود مواد مغذی، استرس و تغییرات هورمونی حساس است. کاهش وزن سریع، رژیم‌های غذایی محدودکننده و جراحی کاهش وزن همگی می‌توانند در بروز این عوامل خطر نقش داشته باشند. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که چرا بعضی افراد پس از کاهش وزن دچار ریزش مو می‌شوند و چه راهکارهایی برای درمان و پیشگیری از این مشکل وجود دارد. با ما همراه باشید.

چه عواملی در ریزش موی ناشی از کاهش وزن نقش دارند؟

ساقه‌های مو در طول عمر خود چند مرحله‌ی مختلف را پشت سر می‌گذارند که عبارتند از:

• مرحله‌ی آناژن (Anagen phase): این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که مو در حال رشد است و می‌تواند چندین سال ادامه داشته باشد.
• مرحله‌ی کاتاژن (Catagen phase): یک مرحله‌ی انتقالی کوتاه‌مدت است که چند هفته طول می‌کشد.
• مرحله‌ی تلوژن (Telogen phase): مرحله‌ی استراحت است که سه تا چهار ماه ادامه دارد. در پایان این مرحله، موها می‌ریزند و موهای جدید در فولیکول رشد می‌کنند.

داشتن تغذیه‌ی مناسب برای تشکیل ساقه‌های مو و تقویت رشد آن‌ها ضروری است. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که کمبود آهن یا روی در رژیم‌ غذایی از رایج‌ترین دلایل ریزش مو محسوب می‌شود. از سایر مواد مغذی که  روی  رشد موها تأثیر دارند، می‌توان به اسیدهای چرب، سلنیوم و ویتامین D اشاره کرد.

ریزش موی ناشی از کاهش وزن که به عنوان «تلوژن افلوویوم» (Telogen effluvium) شناخته می‌شود، معمولا حدود سه تا چهار ماه پس از کاهش وزن سریع رخ می‌دهد و تا ۶ ماه ادامه دارد. به‌طور طبیعی همه‌ی ما روزانه حدود ۵۰ تا ۱۰۰ عدد از تار موهای خود را از دست می‌دهیم. اما در طول تلوژن افلوویوم تعداد موهای بسیار بیشتری می‌ریزند. علاوه بر کاهش وزن، عوامل زیر هم می‌توانند در بروز تلوژن افلوویوم نقش داشته باشند:

• زایمان
• استرس زیاد
• تب بالا
• عمل جراحی
• قطع مصرف قرص‌های ضد بارداری

معمولا تلوژن افلوویوم در عرض ۶ تا ۹ ماه برطرف می‌شود. چون بدن خود را با تغییرات ایجاد شده تطبیق می‌دهد. مهم‌ترین دلایل بروز تلوژن افلوویوم بعد از کاهش وزن عبارتند از:

۱. رژیم غذایی کراش

رژیم‌های غذایی کراش (Crash dieting)، رژیم‌هایی هستند که برای کاهش وزن سریع طراحی می‌شوند و معمولا انرژی دریافتی را به حداکثر ۸۰۰ کالری در روز محدود می‌کنند. تأثیر منفی رژیم غذایی کراش بر سلامت موها در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی به اثبات رسیده است. موهای شما برای رشد به کالری و مواد مغذی کافی نیاز دارند. بنابراین، وقتی بدنتان آنچه را که نیاز دارد دریافت نمی‌کند، عوارض جانبی مانند ریزش مو رخ می‌دهد.

بسیاری از مطالعات ریزش مو را با کاهش وزن سریع، محدودیت کالری، کمبود مواد مغذی و استرس روانی مرتبط دانسته‌اند که معمولا همه‌ی این موارد در افرادی که از رژیم‌های غذایی کراش پیروی می‌کنند، وجود دارد.

یک مطالعه روی ۱۸۰ زن مبتلا به ریزش مو نشان داد که کمبود آهن و استرس روانی شایع‌ترین علل ریزش مو بودند. در هشت نفر از این زنان، پیروی از رژیم غذایی کراش در بروز تلوژن افلوویوم نقش داشت. پیروی از رژیم‌های غذایی نامناسب از جمله رژیم کراش به دلیل کمبود اسیدهای چرب ضروری، آهن، روی، پروتئین و کالری سلامت موها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۲. رژیم‌ غذایی بسیار کم پروتئین

وجود اسیدهای آمینه که اجزای سازنده‌ی پروتئین‌ها هستند، برای رشد مو ضروری است. چون اسیدهای آمینه در ساخت کراتین (پروتئین اصلی مو) نقش دارند.

سوء تغذیه‌ی پروتئین که از دریافت ناکافی پروتئین ناشی می‌شود، می‌تواند باعث ریزش مو شود. بنابراین، اگر از یک رژیم کاهش وزن کم کالری پیروی می‌کنید که پروتئین کافی ندارد، ممکن است سلامت‌ موهایتان تحت تأثیر قرار گیرد. هنگامی که نیاز شما به پروتئین برآورده نمی‌شود، بدن عملکردهای مهم وابسته‌ به پروتئین مانند ترمیم بافت، تنظیم pH و تعادل آب، هضم و تولید هورمون را در اولویت قرار می‌دهد. با توجه به اینکه رشد مو برای زنده ماندن ضروری نیست، ممکن است موهای شما شروع به ریختن کنند.

علاوه بر این، کمبود بعضی اسیدهای آمینه مانند هیستیدین، لوسین، والین و سیستئین در افراد مبتلا به ریزش مو شایع است. در یک مطالعه روی ۱۰۰ فرد مبتلا به ریزش مو، محققان کمبود هیستیدین و لوسین را در درصد زیادی از شرکت‌کنندگان مشاهده کردند. این مطالعه کمبود والین و سیستئین را هم در بین شرکت‌کنندگان نشان داد.

۳. جراحی کاهش وزن

جراحی کاهش وزن با لاغری سریع همراه است و معمولا باعث کمبود پروتئین، ویتامین‌ها یا مواد معدنی می‌شود که این موضوع به نوبه‌ی خود در ریزش مو نقش دارد. اسلیو گاسترکتومی (Sleeve gastrectomy)، یک نوع جراحی است که طی آن بخش بزرگی از معده برداشته می‌شود. یک مطالعه روی ۵۰ نفر که تحت جراحی اسلیو گاسترکتومی قرار گرفته بودند، نشان داد که ۵۶ درصد آن‌ها دچار ریزش مو شده‌اند.

مطالعه‌ی دیگری که ۱۱۲ زن در آن شرکت کرده بودند، نشان داد که تقریباً ۷۵ درصد آن‌ها بعد از جراحی اسلیو گاسترکتومی ریزش مو را تجربه کرده‌اند. از بین این افراد، حدود ۸۰ درصد آن‌ها عنوان کردند که این مشکل سه تا چهار ماه پس از جراحی شروع شده است.

۴. رژیم‌ غذایی محدود

درست همانند رژیم‌های غذایی کراش، رژیم‌های غذایی محدودکننده هم که بخش زیادی از گروه‌‌های غذایی را حذف می‌کنند، می‌توانند به دلیل کمبود مواد مغذی یا استرس باعث ریزش مو شوند. در افرادی که از این نوع رژیم‌های غذایی پیروی می‌کنند، کمبود آهن، روی، پروتئین، سلنیوم و اسیدهای چرب ضروری روی سلامت موها تأثیر منفی می‌گذارد.

شواهد حاکی از آن است که رژیم‌های غذایی بسیار کم‌کالری هم باعث ریزش مو می‌شوند. استرس شدید هم که گاهی اوقات با رژیم غذایی محدودکننده همراه است، می‌تواند با ریزش مو مرتبط باشد.

آیا تلوژن افلوویوم خطرناک یا دائمی است؟

به‌طور کلی، بعد از چند ماه رشد موها مجدداً شروع می‌شود. با این حال، کمبود مواد مغذی در رژیم‌های کاهش وزن می‌تواند به بدن آسیب وارد کند. بنابراین، تلوژن افلوویوم که به دلیل کاهش وزن رخ داده، نه خطرناک است و نه دائمی. اما عاملی که باعث بروز این مشکل شده، می‌تواند سلامتی را در معرض تهدید قرار دهد. به عنوان مثال، کاهش میزان آهن در رژیم غذایی به کم‌خونی فقر آهن و درنتیجه بروز عوارض زیر منجر می‌شود:

• عفونت
• مشکلات قلبی
• تأخیر رشد در کودکان
• ناباروری
• افسردگی

علاوه بر این، محدودیت شدید کالری می‎تواند به سوء تغذیه و بروز عوارض مرتبط با آن مانند کاهش عملکرد عضلات، مشکلات قلبی-تنفسی، مشکلات گوارشی، سرکوب سیستم ایمنی، افسردگی و اضطراب منجر شود.

پیشگیری و درمان ریزش موی ناشی از کاهش وزن

تغذیه و رژیم غذایی مناسب در پیشگیری و درمان تلوژن افلوویوم نقش مهمی دارد. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و در عین حال اجتناب از رژیم‌های کراش برای موفقیت در کاهش وزن و همچنین پیشگیری از تلوژن افلوویوم مهم است.

اگر بعد از کنار گذاشتن برنامه‌ی کاهش وزن به تلوژن افلوویوم دچار شده‌اید، درمان کمبود‌ مواد مغذی از طریق رژیم غذایی یا مصرف مکمل به رفع این مشکل کمک می‌کند. شما باید از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید تا بدن به تمام ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌های ضروری مورد نیاز دسترسی داشته باشد. به ویتامین‌ها و مواد معدنی، ریزمغذی و به کربوهیدرات، پروتئین و چربی، درشت‌مغذی گفته می‌شود.

اگر از یک رژیم غذایی کراش و محدودکننده پیروی می‌کنید، حتما از مکمل‌ غذایی یا غذاهای غنی از آهن و روی استفاده کنید. این دسته از مواد مغذی در آجیل، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات، اسفناج، کینوا، کلم بروکلی، ماهی، مرغ و بوقلمون یافت می‌شوند.

در صورتی که دچار ریزش مو هستید، قبل از درمان باید علت بروز آن را شناسایی کنید. این مشکل می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که کاهش وزن سریع یا کمبود مواد مغذی فقط یکی از آن‌ها محسوب می‌شود.

اگر ریزش مو به دلیل کمبود یک یا چند ماده‌ی مغذی رخ داده باشد، اصلاح کمبود به رفع آن و رشد مجدد موها کمک می‌کند. در صورتی که یک رژیم غذایی کراش یا محدودکننده در بروز این مشکل نقش داشته باشد، باید بلافاصله آن رژیم را کنار گذاشته و استفاده از یک برنامه‌ی غذایی سالم و غنی از مواد مغذی را شروع کنید.

گاهی اوقات، کمبود مواد مغذی از طریق رژیم غذایی برطرف نمی‌شود و لازم است که از مکمل استفاده کنید. تحقیقات نشان داده‌اند که اگر به کمبود مواد مغذی مبتلا نباشید، ممکن است مصرف مکمل برای درمان ریزش مو مفید نباشد.

کلام پایانی

ریزش مو پس از کاهش وزن یا  تلوژن افلوویوم، یک مشکل رایج است که ممکن است در اثر کمبود مواد مغذی یا وارد آمدن استرس به بدن رخ دهد. معمولا این مشکل حدود سه ماه پس از کاهش وزن شروع و بعد از ۶ ماه برطرف می‌شود.

اگر تلوژن افلوویوم از کمبود مواد مغذی ناشی شود، پزشک توصیه می‌کند که میزان آهن، روی و سایر مواد مغذی در رژیم غذایی افزایش یابد و در صورت لزوم مکمل غذایی مصرف شود. بعضی از افراد ممکن است بدون اینکه به کمبود مواد مغذی مبتلا باشند، دچار تلوژن افلوویوم شوند. در حال حاضر، تحقیقات کافی درباره‌ی مؤثر بودن مصرف مکمل‌ برای چنین افرادی وجود ندارد.

بیماری وبا چیست و چگونه از آن در امان بمانید؟

بیماری وبا یک بیماری عفونی است که با اسهال شدید شروع شده و در صورت عدم درمان باعث از دست رفتن آب بدن و در نتیجه مرگ فرد بیمار می‌شود. نوشیدن آب یا خوردن غذای آلوده به باکتری ویبریو کلرا علت ابتلا به این بیماری است. وبا در دهه‌ی ۱۸۰۰، زمانی که سیستم تصفیه‌ی آب مدرن و دفع مناسب فاضلاب وجود نداشت، به شدت شایع بود. اما جالب است بدانید این بیماری ریشه‌کن نشده و هنوز هم روزانه عده‌ای در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه ۱.۳ تا ۴ میلیون نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

متاسفانه این روزها بیماری وبا در ایران هم شایع شده است به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم درباره‌ی راه‌های ابتلا به آن، روش‌های جلوگیری از آلودگی و راه‌های درمان صحبت کنیم. همچنین توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری را با هم بخوانیم.

علت ابتلا به وبا

وبا از طریق مصرف آب و غذای آلوده منتقل می‌شود و امکان انتقال آن به شکل فرد به فرد تقریبا غیرممکن است.

باکتری عامل وبا ویبریو کلرا نام دارد و معمولا همراه با غذا یا آب آلوده به مدفوع فرد مبتلا، وارد بدن شده و باعث ایجاد عفونت می‌شود. موارد زیر از شایع‌ترین روش‌های ابتلا به وبا است:

• مصرف آب تصفیه نشده
• مصرف یخ‌های دست‌ساز
• مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که از دست فروشان خیابانی تهیه می‌شود
• سبزیجاتی که با کود انسانی رشد می‌کنند
• مصرف ماهی خام یا نیم پز و غذاهای دریایی صید شده در آب‌های آلوده به فاضلاب

وقتی فرد غذا یا آب آلوده به باکتری را مصرف می‌کند، ویبریو کلرا در روده شروع به فعالیت کرده و باعث ایجاد اسهال شدید می‌شود.

علائم ابتلا به وبا

علائم اولیه‌ی این بیماری می‌تواند از چند ساعت تا ۵ روز پس از ایجاد عفونت بروز کند. علائم اولیه معمولا خفیف هستند اما باید آن‌ها را جدی گرفت. معمولا ۱ نفر از هر ۲۰ نفر مبتلا، درگیر اسهال و استفراغ می‌شوند و همین موضوع خطر کم آبی شدید در فرد را افزایش می‌دهد. جالب است بدانید که فرد آلوده‌ای که علائم خفیف دارد یا حتی بدون علامت است هم می‌تواند ناقل بیماری باشد، پس رعایت بهداشت فردی در زمان ابتلا بسیار مهم است.

علائم و نشانه‌های کم‌آبی بدن:

در صورت عدم درمان، کم‌آبی می‌تواند در چند ساعت منجر به شوک و مرگ شود.

• ضربان قلب سریع
• از دست دادن حالت ارتجاعی پوست (توانایی بازگشت سریع به حالت اولیه پس از نیشگون گرفتن)
• خشکی غشاهای مخاطی داخل دهان، گلو، بینی و پلک‌ها
• افت فشار خون
• تشنگی
• گرفتگی عضلات

درمان و پیشگیری

خوشبختانه واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به وبا وجود دارد که سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری برای استفاده از آن دستورالعمل‌هایی صادر کرده‌اند. اما اگر به واکسن دسترسی ندارید روش‌های دیگری برای جلوگیری از ابتلا به عفونت وبا وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

مهم‌ترین نکته، مخصوصا در زمان شیوع وبا، مصرف آب تمیز است. حتما آب تصفیه شده را بجوشانید و سپس از آن استفاده کنید. در تمام موارد زیر استفاده از آب تصفیه شده و جوشانده شده ضروری است:

• نوشیدن
• تهیه‌ی غذا یا نوشیدنی
• درست کردن یخ
• مسواک زدن
• شستن دست و صورت
• شستن ظرف‌ها
• شستن میوه‌ها

برای ضدعفونی کردن آب حداقل ۳ دقیقه باید آن را بجوشانید و پس از خنک شدن آن را مصرف کنید. همچنین از خوردن غذاهای خام، مخصوصا مواد غذایی زیر، خودداری کنید:

• میوه‌ها و سبزیجات بدون پوست
• شیر و فرآورده‌های شیر غیرپاستوریزه
• گوشت یا غذاهای دریایی خام و نیم‌پز
• ماهی‌های پرورشی در استخر (ممکن است در آب آلوده پرورش پیدا کرده باشند)

اگر بعد از مصرف غذا یا سفر به کشوری که وبا در آن شایع شده است دچار اسهال و استفراغ شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در صورت انجام اقدامات درمانی بلافاصله بعد از دیدن اولین علائم، وبا قابل درمان است. اما اگر علائم را جدی نگیرید ممکن است بدن با کم‌آبی مواجه شود و خطر مرگ را افزایش دهد.

بالا بردن میزان آب بدن به روش‌های معمول پزشکی از اصلی‌ترین راه‌های درمان وبا است. با توجه به شدت اسهال، محلول‌های خوراکی یا وریدی مناسب برای جایگزین کردن آب بدن تجویز می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها یکی دیگر از روش‌های درمان وبا هستند اما در موارد خفیف از آن‌ها استفاده نمی‌شود. پس لطفا از مصرف آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

مرور کلی

چند روزی است که خبر شیوع وبا در ایران در خبرگزاری‌ها به چشم می‌خورد. این موضوع زنگ خطری است که به ما هشدار می‌دهد تا بهداشت مواد غذایی و بهداشت شخصی را بیشتر از قبل رعایت کنیم. در این مطلب مروری بر راه‌های ابتلا به عفونت وبا و همچنین روش‌های جلوگیری از ابتلا و درمان آن را بررسی کردیم. به یاد داشته باشید که با دیدن اولین علائم باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان به صورت اورژانسی برای شما انجام شود و هرگز خود درمانی را به درمان تخصصی ترجیح ندهید.

۱۰ واکنش عصبی در افراد که ناشی از اضطراب و ترامای کودکی هستند

تمام انسان‌ها در برهه‌های مختلفی از زندگی، رفتارهایی از خود بروز می‌دهند که شاید به چشم دیگران عجیب و حتی غیرقابل توجیه بیاید. عوامل بروز بسیاری از این رفتارها در لایه‌های زیرین ناخودآگاه دفن شده‌اند و بازیابی و درک خودآگاه آن‌ها ممکن نیست. با این حال، ترامای کودکی و احساسات دفن شده در ناخودآگاه، معمولا خود را در رفتارهایی که انسان حتی واقف به انجام دادنشان هم نیست بروز می‌دهند. این روند به قدری بی‌نقص و روان صورت می‌گیرد که عموما شخص متوجه ریشه داشتن برخی از رفتارهایش در ترامای کودکی نمی‌شود و آن‌ها را به اقتضای شرایط نسبت می‌دهد.

در این مقاله، ابتدا علائم عمومی بروز اضطراب ناشی از ترامای کودکی را معرفی می‌کنیم و سپس به بررسی ۱۰ مورد از مرسوم‌ترین پاسخ‌های مبتنی بر اضطراب ناشی از ترامای کودکی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

علائم عمومى بروز اضطراب ناشى از ترامای کودکی

بعضى از مرسوم‌ترین علائم اضطراب، بی‌تابی، ترس از صحبت کردن در مکان‌های عمومی یا ترس از جمعیت هستند. اما تمام علائم اضطراب ناشی از ترامای کودکی به سادگی قابل تشخیص نیستند. گاهی افراد از حضور در مکان‌های عمومی واهمه ندارند، اما از مکالمه‌های رودررو می‌ترسند. علائم هر چه که باشند، باید توجه داشت که ریشه‌ی بسیاری از رفتارهای مبتنی بر اضطراب، به خصوص در جامعه، به تراما، مخصوصا ترامای دوران کودکی، بازمی‌گردد. یافته‌های علمی نشان داده‌اند که رابطه‌ی موجود میان تراما و بروز علائم اضطراب بسیار پررنگ است و در بیشتر مواقع، ترامای حل‌نشده‌ی دوران کودکی می‌تواند مسیر زندگی شخص را در بزرگسالی دستخوش تغییرات شگرفی بکند.

ترس از مورد قضاوت قرار گرفتن توسط دیگران خود را به شیوه‌های مختلفی بروز می‌دهد. بسیاری از کسانی که درگیر ترامای کودکی هستند، از قرار گرفتن در شرایطی که انگار راه فراری از آن‌ها نیست به شدت می‌ترسند. این افراد معمولا از حضور افراد غریبه در فضاهای امنشان واهمه دارند و ترس خود را با بروز دادن رفتارهای اجتنابی نشان می‌دهند. ذهن آسیب دیده از ترامای کودکی، تمایل دارد که از تمام ناملایمات زندگی روی برگرداند و بی‌اعتنایی را پیش بگیرد.

پاسخ‌های ذهن به تراما، به خصوص ترامای کودکی، وجهه‌های متعددی از زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسیاری از این پاسخ‌ها ممکن است در افرادی که ترامای چندانی را تجربه نکرده‌اند هم بروز پیدا کند، اما پایایی آن‌ها بسته به شدت ترامای وارد شده به ذهن متفاوت است. در ادامه، ۱۰ مورد از مرسوم‌ترین پاسخ‌های مبتنی بر اضطراب و ترامای کودکی معرفی و شرح داده شده‌اند.

۱. امتناع ورزیدن از تماس گرفتن یا پاسخ دادن به تماس‌های دیگران

این مورد یکی از بارزترین پاسخ‌های ذهن مضطرب نسبت به رویدادهای نسبتا اجتماعی است. اجتناب ورزیدن از تماس گرفتن یا پاسخ تماس‌ها را دادن به قدری همه‌گیر شده است که دیگر عجیب و غیرعادی تلقی نمی‌شود. برای کسی که از اضطراب ناشی از تراما رنج نمی‌برد، پاسخ دادن به تماس‌ها آنقدر عادی به نظر می‌رسد که انجام ندادن آن دلیل دیگری به جز تنبلی ندارد! اما باید توجه داشت که عدم تمایل شخص مضطرب به برقراری تماس، از ترشح آدرنالین و کورتیزول به مقادیر زیاد نشأت می‌گیرد.

افرادی که از ترامای کودکی رنج می‌برند، معمولا در انجام ساده‌ترین کارهای تلفنی، همچون سفارش دادن غذا یا داشتن درخواستی ساده از یکی از نزدیکان، به مشکل برمی‌خورند. اضطراب زمانی شدت می‌گیرد که شخص قرار گرفته در آن سوی مکالمه غریبه باشد یا در لحظه چیزی درخواست کند. قرار گرفتن در این شرایط برای شخصی با سابقه‌ی ترامای کودکی، یادآور تمام لحظاتی است که برای دور شدن از شرایط ناراحت‌کننده اقدام به فرار می‌کرده اما توسط بزرگ‌ترها گیر نیفتاده است. از دیدگاه شخصی که از ترامای کودکی رنج می‌برد، قرار گرفتن در چنین موقعیت‌هایی به منزله‌ی از بین رفتن حریم خصوصی و مرزهایی است که قبلا فضایی امن را تعریف می‌کرده‌اند.

۲. سکوت اختیار کردن در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی

بسیاری از علائم اضطراب اجتماعی ناشی از ترامای کودکی در پاسخ به زندگی کردن در محیط‌های شلوغ و پر هرج‌ومرج بروز پیدا می‌کنند. سیستم عصبی در چنین محیط‌هایی تعادل خود را از دست می‌دهد و مدام در حالت آماده‌باش قرار می‌گیرد تا بتواند موقعیت‌های مختلف را بررسی و پردازش کند. از این رو، هیچوقت زمان مناسبی برای استراحت ذهن موجود نیست و شخص دائما در معرض ابتلا به کلافگی احساسی است.

ترامای کودکی حل‌نشده راه خود را به بزرگسالی باز می‌کند و کیفیت عملکرد شخص در اجتماع را به شدت کاهش می‌دهد. بسیاری از فعالیت‌هایی که نیازمند سطح وسیعی از همکاری با دیگران هستند برای افراد مبتلا به ترامای کودکی دشوار و غیرقابل تحمل می‌شوند و آن‌ها را تشویق به انزوا گزیدن و دوری از دیگران می‌کنند. این افراد معمولا برای دور شدن از شرایطی که آن‌ها را وادار به برقراری ارتباط می‌کند، به تلفن‌های همراه خود خیره می‌شوند یا گاه و بی‌گاه به بهانه‌های مختلف از جمع جدا می‌شوند تا به کارهای دیگری رسیدگی کنند.

۳. معذب شدن از نشستن در کنار دیگران

این مورد هم به قدری مرسوم است که معمولا عادی تلقی می‌شود و ته‌مایه‌های ترامازده‌اش نادیده گرفته می‌شوند. بسیاری از افرادی که از اضطراب اجتماعی ناشی از ترامای کودکی رنج می‌برند، تنها حضور یافتن در مکان‌های عمومی همچون سینما و تئاتر را به شدت دوست دارند. این افراد در فضاهای بسته هم به دنبال مکان‌هایی می‌گردند که بیشترین فاصله ممکن میان آن‌ها و دیگران را برقرار کند.

نشستن در کنار فرد یا افراد ناشناس، فرد مبتلا به اضطراب ناشی از ترامای کودکی را از تمرکز کردن روی فعالیت‌های اصلی دیگر عاجز می‌کند، چراکه حواسش مدام معطوف به شخص یا اشخاصی است که شناختی از آن‌ها ندارد. بزرگ شدن در محیط‌هایی که مرزبندی‌های منطقی و امن در آن‌ها ارزش و معنایی نداشته‌اند، میزان تمرکز روی شناخت اطرافیان را به شدت بالا می‌برد و حفظ آرامش ذهنی را عملا غیرممکن می‌کند.

۴. نشستن در مکان‌هایی خاص در رستوران‌ها یا فضاهای عمومی

بسیاری از کسانی که سابقه‌ی ترامای کودکی را داشته‌اند، ترجیح می‌دهند در رستوران‌ها یا سایر فضاهای عمومی مکان‌هایی را برای نشستن انتخاب کنند که در فضای باز قرار نداشته باشد. برای مثال، این افراد دوست دارند به دیوار تکیه دهند و صندلی‌های قرار گرفته در میان اتاق‌ها را نمی‌پسندند. دلیل این انتخاب این است که این افراد مدام در حال پردازش محیط اطراف هستند وکوچک‌ترین تغییرات در فضای پیرامون را تهدید محسوب می‌کنند. بنابراین، نشستن در مکانی که به آن‌ها فرصت بررسی همزمان تمام بخش‌های اتاق را بدهد، برایشان از اهمیت بسیاری برخوردار است.

۵. پرخوری کردن

افراد آسیب‌دیده از ترامای کودکی، معمولا راهکارهایی را برای مقابله با اضطراب پیش می‌گیرند که در طولانی مدت می‌توانند به شدت مخرب باشند. یکی از این راهکارها، روی آوردن به غذا برای جبران کمبودهای احساسی است. در دهه‌های اخیر، صنایع غذایی به شدت پیشرفت کرده‌اند و ارتباط موجود میان تراما و مصرف مواد غذایی را به خوبی درک کرده‌اند. بر اساس یافته‌های علمی، احتمال ابتلا به اختلال‌های مربوط به غذا خوردن در افرادی که از ترامای کودکی حل‌نشده رنج می‌برند، به مراتب بیشتر از دیگران است. البته باید در نظر داشت که تمام اختلال‌های غذایی ریشه در ترامای کودکی ندارند و باید به درستی و توسط پزشک تشخیص داده شوند.

۶. دستپاچه شدن پس از شنیدن صدای زنگ یا در زدن

به طور کلی، می‌توان گفت که افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول در مواجهه با صدای زنگ یا در زدن در را باز می‌کنند و دسته‌ی دوم منتظر می‌مانند تا شخص پشت در از تلاش برای وارد شدن خسته شود و مکان را ترک کند! افرادی که از ترامای کودکی رنج می‌برند، معمولا در دسته‌ی دوم قرار می‌گیرند. واکنش این افراد به شنیدن صدای زنگ یا در زدن مضطربانه است و به آن‌ها این احساس را می‌دهد که باید جایی را برای قایم شدن پیدا کنند. این رفتار معمولا از احساس بی‌پناهی شخص در کودکی نشأت می‌گیرد.

۷. بی‌دلیل معذرت‌خواهی کردن

افرادی که ترامای کودکی حل نشده دارند، معمولا در طول زندگی‌ مورد قضاوت‌ها و انتقادهای بی‌جای بی‌شماری واقع شده‌اند. این باعث می‌شود تا به هنگام بروز هر اتفاق ناگوار و ناخوانده‌ای، خود را مقصر بدانند و به شدت شرمسار شوند. این احساسات شدید و منفی، معمولا در قالب معذرت‌خواهی‌های بی‌دلیل و مداوم، حتی برای چیزهایی که تقصیر آن‌ها یا هیچ‌کس دیگری نیست، بروز پیدا می‌کنند. بنابراین، می‌توان گفت دلیل بروز این رفتار، نادیده گرفته شدن و مورد سو استفاده قرار گرفتن در کودکی است.

۸. به سرعت جا خوردن

در افرادی که از ترامای کودکی رنج می‌برند، تعادل سیستم عصبی به شدت آسیب دیده است. بنابراین، مغز همواره در حالت آماده‌باش قرار دارد تا از شرایط نامناسب اجتماعی فرار کند. در این شرایط، شخص در مواجهه با محرک‌های خارجی که برای دیگران عادی محسوب می‌شود، به سرعت جا می‌خورد و واکنش‌های شدید نشان می‌دهد. جا خوردن معمولا به شکل از جا پریدن‌های شدید فیزیکی بروز پیدا می‌کند و با ترامای کودکی رابطه‌ی مستقیم دارد.

۹. عدم تمایل به برگزاری مهمانی و مراسم‌های مختلف

اضطراب ناشی از ترامای کودکی گاهی به قدری فرد را به انزوا می‌کشاند که او دیگر هیچ تمایلی به برگزاری مهمانی و مراسم‌های مختلف، همچون جشن تولد، بروز نمی‌دهد. این دسته از افراد از میزبان بودن هراس دارند، چراکه کنترلی روی زمان ترک مهمانان ندارند و با حضور مداوم آن‌ها در فضای امنشان به شدت مضطرب و پریشان می‌شوند. بنابراین، آن‌ها عموما ترجیح می‌دهند هیچوقت شخص یا اشخاص دیگر را به فضای امن خود، جایی که مرزبندی‌ها دقیق و مشخص هستند، راه ندهند.

۱۰. احساس راحتی کردن با گروه معدودی از افراد

بزرگ شدن در کنار بزرگ‌ترهای غیرقابل اعتماد و پرخاشگر، می‌تواند شخص را به گونه‌ای دچار ترامای کودکی کند که در بزرگسالی در برقراری ارتباط با دیگران با مشکلات اساسی مواجه شود. این باعث می‌شود تا افراد آسیب‌دیده از ترامای کودکی، معیارهای گسترده‌ای برای انتخاب دوستان و گروه‌های اجتماعی خود داشته باشند و به راحتی با دیگران صمیمی نشوند. بنابراین، در بیشتر مواقع، این افراد فقط با گروه معدودی از افراد احساس راحتی می‌کنند و در راستای آشنا شدن با افراد جدید مقاومت می‌ورزند.

مرور کلی

ترامای کودکی یکی از مهم‌ترین عوامل بروز اختلال‌های روحی و روانی در کودکان است. درصورتی‌که این نوع تراما به درستی شناسایی و تا جای ممکن درمان نشود، عوارض آن به بزرگسالی منتقل می‌شود و کیفیت زندگی فردی، حرفه‌ای و اجتماعی را به شدت کاهش می‌دهد. افرادی که از ترامای کودکی حل‌نشده رنج می‌برند، معمولا از آشنا شدن با افراد جدید، امتحان کردن چیزهای تازه و قرار گرفتن در شرایط غیرمنتظره به شدت واهمه دارند و ماندن در منطقه امن خود را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهند. در این خصوص، آنچه که بسیار اهمیت دارد، شناسایی دقیق علائم و کمک گرفتن از افراد متخصص برای درمان هر چه بهتر و سریع‌تر آن‌ها است.

هرآنچه باید از فواید و عوارض مصرف زغال‌اخته بدانید

زغال‌اخته یکی از میوه‌هایی است که در برخی مناطق اروپا و آسیا می‌روید. درخت زغال‌اخته غیر از میوه‌های خوشمزه و جذابش، گل‌های زیبایی به رنگ زرد دارد که باعث شده در برخی مناطق به‌عنوان گیاه تزیینی هم کاشته شود. در ادامه با ما همراه باشید و در مورد خواص زغال‌اخته و ویژگی‌های مختلف آن بیشتر بخوانید.

زغال‌اخته چیست؟

نام علمی زغال‌اخته Cornus mas است. این درخت میوه‌هایی قرمزرنگ می‌دهد که طول آن‌ها بین یک تا دو سانتی‌متر است. قطر این میوه به ۱/۵ سانتی‌متر می‌رسد. این میوه ظاهری کشیده و دوک‌مانند دارد و وقتی کاملا رسیده باشد رنگ قرمز روشن و زیبایی دارد. طعم این میوه ترش و شیرین است و مزه‌ای بین آلبالو و کرنبری دارد.

درخت زغال‌اخته

ارتفاع درخت زغال‌اخته بین ۵ تا ۱۲ متر است. این درخت گل‌هایی زردرنگ می‌دهد که چهار گلبرگ دارند. این گل‌ها به شکل دسته‌ای در کنار هم رشد می‌کنند و هر دسته شامل ۱۰ تا ۲۵ گل است. به‌خاطر همین گل‌های زردرنگ و زیبا، در برخی از مناطق دنیا این درخت را به‌عنوان گیاه تزیینی می‌کارند.

این درخت معمولا در نواحی جنوبی اروپا رشد می‌کند و در جنوب غربی آسیا هم وجود دارد.

این گیاه بسیار سرسخت است و خیلی راحت می‌توانید آن را از بذر پرورش دهید. این گیاه به نگهداری بسیار کمی نیاز دارد و مقاوم است. درخت زغال‌اخته مدتی طولانی عمر می‌کند و ظاهر زیبایی دارد. علاوه‌بر این، درخت زغال‌اخته از جمله درخت‌هایی است که حشرات گرده‌افشان مانند زنبورها و پروانه‌ها را جذب می‌کنند.

در بسیاری از مناطق، درخت زغال‌اخته را به‌عنوان یک گیاه تزیینی و برای مزین کردن باغ با درختان گل‌دار نگهداری می‌کنند ولی میوه‌های این درخت هم بسیار لذیذ است و خواص فراوانی دارد. با میوه‌های آن انواع نوشیدنی، مربا و شربت را تهیه می‌کنند.

شرایط پرورش درخت زغال‌اخته

اگر دوست دارید یک درخت زغال‌اخته در باغ یا باغچه‌ی خود داشته باشید، باید شرایط زیر را برای درخت فراهم کنید:

خاک

این درخت تقریبا در تمام انواع خاک‌ها رشد می‌کند از جمله خاک شنی و حتی خاک رس. بهترین خاک برای کاشت این درخت خاکی است که زهکشی خوبی داشته باشد. پاشیدن مالچ در اطراف درخت، کمک می‌کند که رطوبت خاک حفظ شود و درخت سالم‌تری داشته باشید.

نور خورشید

این گیاه هم در نور مستقیم خورشید و هم در فضایی که کمی سایه داشته باشد، به‌خوبی رشد می‌کند. در مجموع در مورد نور خورشید زیاد سخت‌گیر نیست.

کود

این درخت معمولا به هیچ کودی نیاز دارد. برای تقویت گیاه می‌توانید سالی یک بار به آن کود حیوانی بدهید.

برداشت محصول

میوه‌های این درخت در اواسط تا اواخر تابستان می‌رسد و قابل برداشت است. این میوه‌ها فقط زمانی کاملا می‌رسند که از درخت چیده شده باشند. میوه‌هایی که رنگ قرمز تیره دارند، روی درخت نرسیده‌اند و احتمالا بعدا رسیده‌اند یا از زیر درخت جمع‌آوری شده‌اند. زمانی که رنگ میوه‌ها قرمز می‌شود، وقت چیدن آن رسیده است.

خواص زغال‌اخته برای سلامت بدن

میوه‌ی زغال‌اخته بسیار مغذی است. هم میوه‌ها و هم پوست آن خاصیت قابض و تب‌بر دارند. ۲۵۰ میلی‌لیتر از آب زغال‌اخته حاوی موارد زیر است:

کالری: ۱۵۲

• سدیم: ۱۳ میلی‌گرم
• پتاسیم: ۵۳۰ میلی‌گرم
• کربوهیدرات: ۳۷ گرم
• شکر: ۲۷ گرم
• پروتئین: ۱ گرم

این میوه در سراسر دنیا به شکل‌های مختلف مصرف می‌شود و کاربردهای خوراکی و پزشکی دارد.

کاربردهای خوراکی

• از میوه‌های ملس و قرمزرنگ این درخت می‌توانید مربای خوشمزه‌ای تهیه کنید.
• با زغال‌اخته و پرتقال به همراه کمی شکر یک نوع سس غلیظ تهیه می‌شود که برای سرو کردن کنار غذاهای مختلف، استفاده می‌کنند.
• یکی از کاربردهای زغال‌اخته استفاده از آن به‌عنوان میوه‌ی خشک است.
• در ایران و ترکیه از این میوه در نوشیدنی‌های خنک استفاده می‌کنند و آن را به صورت شربت مصرف می‌کنند.

مصارف پزشکی و درمانی

• از میوه‌های این درخت برای درمان تب و ناراحتی‌های مختلف روده استفاده می‌شود.
• خاصیت قابض این میوه آن را به میوه‌ای مفید در برابر بیماری‌های قلبی عروقی تبدیل کرده است.
• برای درمان وبا از این میوه استفاده می‌کنند.
• از گل این گیاه برای درمان اسهال استفاده می‌شود.
• آب این میوه درمان خوبی برای ریکاوری بعد از اسهال‌های طولانی مدت است.
• مصرف منظم این میوه با اعمال یک اثر محافظتی قوی از کبد، به تقویت عملکرد کبد کمک می‌کند.
• خوردن این میوه باعث بهبود عملکرد کلیه‌ها می‌شود. مصرف این میوه به افزایش تولید ادرار کمک می‌کند و ادرارآور است؛ در نتیجه باعث بهبود عملکرد طبیعی کلیه‌ها می‌شود.
• زغال‌اخته همچنین به کاهش فشار خون بالا کمک می‌کند و برای افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند مفید است.
• این میوه برای سم‌زدایی کل بدن، میوه‌ی مفیدی است.
• زغال‌اخته مقدار زیادی ویتامین C دارد در نتیجه برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا و درمان این بیماری‌ها، با تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است.
• مصرف این میوه به تسکین غشاهای مخاطی در دستگاه گوارش (GI) و پاکسازی بدن از عفونت‌ها کمک می‌کند.
• مقدار کمی روغن خوراکی را می‌توان از دانه‌های این میوه استخراج کرد.
• در برخی مناطق دانه‌های این میوه را برشته و پودر می‌کنند و به عنوان جایگزین قهوه از آن استفاده می‌کنند.
• زغال‌اخته پتاسیم دارد. پتاسیم برای حفظ سلامت سیستم عصبی بدن لازم است. همچنین می‌تواند مانع از سکته‌ی مغزی و پوکی استخوان شود. یکی از دلایلی که باعث شده زغال‌اخته میوه‌ی مفیدی برای حفظ سلامت کلیه‌ها باشد، همین وجود پتاسیم است. پتاسیم برای پیشگیری از سنگ کلیه مفید است.
• زغال‌اخته سرشار از آنتی‌اکسیدان است. این آنتی‌اکسیدان فقط در میوه‌های این گیاه وجود ندارد و حتی در برگ‌های آن هم پیدا می‌شود. آنتی‌اکسیدان برای مقابله با آسیب‌های رادیکال‌های آزاد مفید است.
• در تحقیقات متعدد، عصاره‌ی برگ و میموه‌ی زغال‌اخته مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیقات مشخص شده که این عصاره خواص ضدمیکروبی قابل‌توجهی در برابر آلودگی‌های میکروبی و قارچی دارد.
• خواص ضددیابتی یکی دیگر از خاصیت‌های بی‌نظیر این میوه است. مصرف منظم این میوه می‌تواند سطح بالای کلسترول بد یعنی LDL، آسپارتات، تری‌گلیسیرید را کاهش داده و به سطح نرمال برساند. نتیجه‌ی این تاثیر، کاهش خطر ابتلا به دیابت و کاهش احتمال ابتلا به چربی خون بالا است.
• یکی از ویژگی‌های خاص این گیاه، خاصیت ضدسرطانی برگ‌های آن است. احتمالا تاثیر ضدسرطانی این برگ‌ها به خاطر وجود پلی‌فنول در برگ‌ها است.
• میوه‌های این گیاه هم خواص ضدسرطانی نشان داده‌اند و در تحقیقات برای نابودی سلول‌های سرطانی به‌خصوص پروستات، تخمدان، سرطان پستان و سرطان ریه موثر بوده‌اند.
• میوه‌های این گیاه خاصیت ضدسرطانی در برابر سرطان‌های کبد هم نشان داده است. این ویژگی به‌خاطر خاصیت سیتوتوکسیک این میوه است. جالب است بدانید که این ویژگی در میوه‌ی نارس بیشتر از میوه‌ی رسیده وجود دارد.

عوارض جانبی

هیچ عوارض جانبی از مصرف این میوه گزارش نشده است اما مصرف آن در افرادی که دچار آلرژی‌های غذایی باشند ممکن است واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.

نحوه‌ی نگهداری زغال‌اخته

زغال‌اخته را می‌توانید در یخچال برای چند روز در پلاستیک‌هایی که کیپ می‌شوند نگهداری کنید.

اگر دوست دارید زغال‌اخته را برای مدت بیشتری نگهداری کنید، می‌توانید مثل زردآلو یا توت، روی سبد خشک کنید و به شکل چیپس میوه مصرف کنید.

اگر اهل خوردن انواع اسموتی هستید، می‌توانید زغال اخته را فریز کنید و بعدا با جدا کردن هسته، در تهیه‌ی اسموتی‌ها از آن استفاده کنید.

اگر اهل درست کردن مربا و شربت باشید این میوه گزینه‌ی خوبی  برای درست کردن مربا و شربت است. به خاطر طعم ملسی که دارد، مربای آن بسیار خوش‌طعم و شبیه مربای آلبالو است.

زغال‌اخته برای مدت کوتاهی در بازار وجود دارد. از این فرصت استفاده کنید و با تهیه کردن انواع شربت، مربا، چیپس میوه و… از خواص این میوه‌ی ملس و لذیذ در تابستان بهره‌مند شوید.