حلال بی بو چیست و چه کاربردی دارد؟

حلال بی بو یک حلال همه منظوره و بدون بو است که از آن به جای حلال های معدنی برای رقیق کردن رنگ ها و تمیز کردن قلم های رنگ استفاده می شود.

حلال بی بو سمیت کمتری نسبت به حلال های دیگر دارد، زیرا بسیار دیرتر تبخیر می شوند.

این حلال ها بخارات بسیار کمی تولید می کنند و در نتیجه برای نقاشی کردن در داخل ساختمان سالم تر و دلپذیرتر هستند.

امروزه استفاده از حلال های بی بو بسیار محبوب شده است. این حلال ها توسط بسیاری از شرکت های تولید کنند مواد شیمیایی تولید و به بازار عرضه می شود.

حلال ها می توانند گاز، مایع، سیال فوق بحرانی و یا حتی یک ماده جامد باشند. بسیاری از فرآیندهای صنعتی به یک یا چند نوع حلال در مراحل مختلف فرآوری نیاز دارند.

حلال چیست؟

هنگامی که اصطلاح حلال ذکر می شود، بسیاری از مردم به مایعات فکر می کنند. با این حال، یک حلال می تواند یک گاز، یک سیال فوق بحرانی یا یک ماده جامد باشد.

تفاوت اصلی بین یک حل شونده و یک حلال در نسبت مولی این دو ماده است.

یک حل شونده تقریبا به طور یکنواخت در سراسر حلال پخش می شود تا یک محلول تشکیل دهد.

هنگامی که حلال یک محلول را در خود حل می کند، این دو غیر قابل تشخیص می شوند و آنها به یک مخلوط همگن تبدیل می شوند.

مواد حل شونده را نمی توان به راحتی از حلال جدا کرد. فرآیندهای خاصی برای جداسازی حل شونده از حلال ضروری است که نیاز به صرف انرژی بیشتری دارد.

به عنوان مثال، برای جدا کردن یک حل شونده جامد مانند نمک خوراکی از یک حلال، مانند آب، باید فرآیند تبخیر صورت گیرد تا حل شونده از حلال جدا شود.

برخلاف یک واکنش شیمیایی، حل شونده و حلال لزوما مواد جدیدی را تشکیل نمی دهند. یون ها حل شونده ممکن است در یک محلول تشکیل شوند، اما این فرآیند کاملا برگشت پذیر است.

انواع حلال های موجود در بازار

آب به عنوان یک حلال جهانی در نظر گرفته می شود، زیرا می تواند طیف گسترده ای از مواد از جمله جامدات، مایعات و گازها را در خود حل کند.

با این حال، بسیاری دیگر از مواد شیمیایی وجود دارد که آب نمی تواند آنها را حل کند. به طور کلی می توان حلال ها را به سه دسته اصلی زیر طبقه بندی کرد:

حلال های پروتیک قطبی

حلال هایی که به این دسته تعلق دارند عموما دارای یک گروه هیدروکسیل قطبی (-OH) و یک دم غیر قطبی هستند. بنابراین، فرمول شیمیایی این حلال ها را می توان به صورت R-OH نشان داد.

ساختار این حلال ها به آنها اجازه می دهد تا موادی با ساختار مولکولی مشابه را در خود حل کنند. آنها با آب قابل اختلاط هستند و مخلوط های همگنی را تشکیل می دهند.

چند نمونه از این حلال ها به شرح زیر است:

• اسید استیک
• متانول
• اتانول
• N پروپانول
• N بوتانول

حلال های دو قطبی آپروتیک

مولکول های این حلال ها دارای پیوندهای شیمیایی بسیار قطبی و همچنین گشتاورهای دوقطبی بزرگ هستند. نمونه هایی از این حلال ها عبارتند از:

• استون
• اتیل استات
• دی متیل سولفوکسید
• استونیتریل
• دی متیل فرمامید

حلال های غیر قطبی

این حلال ها به دلیل نحوه توزیع یکنواخت بارهای الکتریکی دارای بار خالص خنثی هستند. در نتیجه، مولکول های آنها آبگریز هستند، به این معنی که نمی توانند با آب مخلوط شوند. ثابت دی الکتریک این حلال ها بسیار کم است. آنها می توانند مواد غیر قطبی مانند چربی و گریس را به خوبی در خود حل کنند. چند نمونه از این حلال ها به شرح زیر است:

• تتراکلرید کربن
• بنزن
• دی اتیل اتر
• هگزان
• متیلن کلرید

حلال های صنعتی چیست؟

حلال های صنعتی، حلال های تک ماده ای یا حلال های چند جزئی هستند. این حلال ها به عنوان مواد پاک کننده و به عنوان پیش ساز یا معرف برای تولید محصولات مختلف استفاده می شوند.

کار با این حلال ها به احتیاط بیشتری نیاز دارد، زیرا آنها مواد خطرناکی هستند. برخی از آنها قابل اشتعال هستند، در حالی که برخی دیگر خورنده هستند و تعدادی از آنها نیز سرطان زا می باشند.

بسیاری از حلال های صنعتی، حلال های آلی هستند که برای تمیز کردن فلزات و ماشین آلات استفاده می شوند.

این حلال ‌ها می‌ توانند پوست، غشای مخاطی ریه‌ ها و چشم‌ ها را تحریک کنند و در صورت بلعیدن ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی برای سلامتی شوند.